Vấn đề quan tâm: Sẽ có 2 chuẩn chứng nhận cho nông nghiệp hữu cơ

Diễn đàn do Bộ NNPTNT chủ trì tổ chức trong 2 ngày 15 và 16.12 tại Hà Nội với sự tham dự của hơn 450 đại biểu trong và ngoài nước.
 

Nông nghiệp hữu cơ là xu thế của thế giới

Phát biểu khai mạc diễn đàn, Bộ trưởng Bộ NNPTNT Nguyễn Xuân Cường cho biết: “Đến nay, cả nước đã có 33/63 tỉnh, thành có mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ (NNHC). Theo số liệu thống kê, diện tích sản xuất NNHC của Việt Nam năm 2015 đạt trên 70.000ha, tăng 3,6 lần so với năm 2010”.
 

Theo ông Cường, sản phẩm NNHC của Việt Nam có nhiều cơ hội tiêu thụ tại thị trường nội địa, trong phạm vi khu vực và thế giới. Sản xuất NNHC ngày càng được quan tâm đầu tư, từ mô hình hộ sản xuất, mô hình nhóm hộ, HTX, doanh nghiệp nhỏ, thậm chí các doanh nghiệp lớn cũng đã chú ý đầu tư sản xuất NNHC như TH True Milk và nhiều doanh nghiệp, HTX khác… đã tạo ra dòng sản phẩm mới, hữu cơ cho thị trường trong nước, một phần xuất khẩu”.
 

Tuy NNHC đang có nhiều điều kiện để phát triển, song theo TS Hà Phúc Mịch - Chủ tịch Hiệp hội NNHC Việt Nam, sản phẩm hữu cơ của nông dân sản xuất hiện nay còn đơn điệu, đang giới hạn ở một số loại sản phẩm dễ sản xuất, đầu tư ít như rau, củ, quả, và chỉ tiêu thụ nội địa, nông dân chưa mở rộng sản xuất ra các sản phẩm khác như lúa, cây ăn quả, cây dược liệu chăn nuôi gà, vịt, lợn, cá… Do đó, ông Mịch cho rằng: “Nhà nước cần xây dựng bộ tiêu chuẩn NNHC Việt Nam mới có tham khảo tiêu chuẩn IFOAM, ngang tầm với tiêu chuẩn hiện nay của các nước ASEAN. Đồng thời, xây dựng quy trình và đa dạng phương thức chứng nhận của Nhà nước, chứng nhận độc lập và chứng nhận có sự tham gia của cộng đồng”.
 

Bà Thái Hương – Chủ tịch HĐQT Tập đoàn TH cho rằng: “TH đã bước chân vào thị trường NNHC từ 7 năm nay, bởi sản xuất hữu cơ là tạo ra một hệ sinh thái hài hoà với tự nhiên, bền vững. Tuy nhiên, doanh nghiệp làm NNHC đang gặp rất nhiều khó khăn khi có sự cạnh tranh không lành mạnh, vì thiếu bộ tiêu chí, quy chuẩn về sản xuất, tiêu thụ sản phẩm hữu cơ. Chúng tôi mong sẽ sớm đưa ra được bộ tiêu chí quy chuẩn này để thuận lợi hơn trong việc phát triển NNHC”.
 

Cần nhiều ưu đãi cho sản xuất NNHC

Là một trong những HTX điển hình về sản xuất NNHC khi đã thu hút được 235 thành viên tham gia, trồng gần 40ha rau hữu cơ, bà Hoàng Thị Hậu - Trưởng nhóm Hội Nông dân - Liên nhóm Rau hữu cơ Thanh Xuân (Sóc Sơn, Hà Nội) đã đưa ra 4 nhóm kiến nghị với Nhà nước: Nhà nước hỗ trợ cho NNHC có vốn tín dụng ưu đãi, người sản xuất dễ tiếp cận vốn; dành ngân sách tổ chức các lớp đào tạo cho nông dân về kỹ thuật canh tác NNHC; chính quyền địa phương có các chính sách dành quỹ đất, quy hoạch đất phát triển NNHC; tăng cường nghiên cứu khoa học…
 

Giải đáp vấn đề này, ông Trần Thanh Nam - Thứ trưởng Bộ NNPTNT cho biết: Hiện nay, trong nước có 2 mô hình sản xuất sản phẩm hữu cơ là mô hình là doanh nghiệp tư nhân và nhóm hộ nông dân. Doanh nghiệp tư nhân chủ yếu áp dụng các tiêu chuẩn hữu cơ quốc tế (EU, Mỹ, Nhật Bản) để sản xuất các sản phẩm phục vụ xuất khẩu và một phần tiêu thụ tại các thành phố lớn trong nước.
 

Trong khi đó, các nhóm hộ nông dân chủ yếu sản xuất hữu cơ theo tiêu chuẩn của hệ thống đảm bảo sự tham gia (PGS) và tiêu thụ tại thị trường nội địa. Các nhóm hộ này sản xuất dựa trên cơ sở tự nguyện, không có đơn đặt hàng tiêu thụ trước, chưa đăng ký để được chứng nhận bởi các tổ chức được chỉ định hay tổ chức chứng nhận đạt tiêu chuẩn quốc tế, do đó thị trường tiêu thụ sản phẩm còn nhiều bấp bênh, giá thấp do chưa nhận được sự tin cậy của người tiêu dùng trong nước.
 

Ông Nam cũng cho biết, Bộ NNPTNT đã kiến nghị Chính phủ giao Bộ NNPTNT xây dựng đề án phát triển NNHC giai đoạn 2018 – 2025, xây dựng hành lang pháp lý trong công nhận, chứng nhận sản phẩm NNHC, đảm bảo sự minh bạch trong sản xuất NNHC.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: Làm nông nghiệp hữu cơ theo phong trào sẽ dễ sụp đổ

Phát biểu chỉ đạo tại Diễn đàn quốc tế “Nông nghiệp hữu cơ Việt Nam - Phát triển và hội nhập”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, nông nghiệp hữu cơ (NNHC) là một bộ phận quan trọng của sản xuất nông nghiệp Việt Nam. Khẳng định rất nhiều sản phẩm của Việt Nam có thể phát triển NNHC, Thủ tướng nhìn nhận việc một số ý kiến nói rằng NNHC chỉ phục vụ người giàu và xuất khẩu là chưa đúng, chưa đủ. NNHC phục vụ cho người dân khi mà ở Việt Nam hiện nay đang chứng kiến sự gia tăng nhanh chóng của tầng lớp trung lưu, từ mức 10% dân số hiện nay sẽ lên khoảng 50% vào năm 2035.

Tuy nhiên, Thủ tướng nêu rõ quan điểm, bên cạnh ưu điểm và ý nghĩa nổi trội của NNHC, thì nông nghiệp phi hữu cơ, với năng suất cao trong nhiều năm tới, vẫn tiếp tục đóng vai trò bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, không thể xem nhẹ.

Thủ tướng nêu rõ, NNHC sẽ đáp ứng một phân khúc thị trường cao cấp, cần thiết, giúp Việt Nam hội nhập sâu hơn, chất lượng hơn với thế giới và mang trọng trách cho tương lai. Và như thế, NNHC không thể phát triển theo phong trào ồ ạt, chưa thể sớm thành sản phẩm phổ cập cho mọi người mà đòi hỏi phát triển hết sức bài bản, khoa học.

“Chúng ta phát triển ở tỷ lệ nào về NNHC là phù hợp?” - Thủ tướng đặt vấn đề và giao Bộ NNPTNT xây dựng đề án phát triển NNHC giai đoạn 2018 – 2025, tầm nhìn 2035, trình Thủ tướng phê duyệt trong đầu năm 2018 nhằm định hướng, cụ thể hóa các hoạt động thúc đẩy sản xuất NNHC, bảo đảm đầy đủ cơ sở khoa học, thực tiễn. Theo đó, đề xuất các chính sách nâng cao chất lượng, đẩy mạnh công tác đào tạo, chính sách hỗ trợ, ưu đãi tín dụng, tín chấp, thế chấp và giải quyết nút thắt như đã đưa ra tại diễn đàn.

“Theo phong trào là hỏng hết, phải chặt chẽ, rõ ràng, có chỉ đạo, đừng để sụp đổ theo phong trào”- Thủ tướng nhấn mạnh. Thủ tướng cũng lưu ý thêm: Phải hình thành hệ sinh thái phát triển NNHC, văn hóa NNHC ở nông thôn và nông dân. Văn hóa đó không thể kiểu “lợn hai chuồng, rau hai luống” mà là đạo đức của người nông dân.

                                                                                                                         San Nguyễn