Trước đây, khu vườn tạp rộng hơn 5.000m2 của ông Trần Văn Ly (thôn Bình Yên, xã Phước Ninh) trồng nhiều loại cây, xen canh hoa màu dưới tán cây nhưng kém hiệu quả. Sau đó, ông Ly cải tạo lại toàn bộ vườn của mình, đưa giống bưởi trụ ở làng Đại Bình (thị trấn Trung Phước) về trồng.

"Ban đầu, vì sợ không hợp thổ nhưỡng, ông chỉ đưa về 50 gốc bưởi trụ, trồng thử nghiệm trên 1.500m2. Một thời gian sau, bưởi trụ sinh trưởng và phát triển thuận lợi nên tôi mạnh dạn đề xuất lên chính quyền xã hỗ trợ kinh phí mở rộng diện tích và triển khai vườn mẫu theo nguồn từ chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới" - ông Ly nói.

Từ đó, ông Ly mở rộng trồng gần 300 cây bưởi trụ phủ khắp khu vườn của mình. Đến nay, với lứa bưởi trụ mỗi năm cho thu hoạch từ 2 - 3 triệu đồng/cây, mang về cho gia đình ông thu nhập khấm khá.
Từ chuyện cải tạo vườn tạp hiệu quả của ông Ly, nhiều nông dân trong làng cũng học tập làm theo. Ông Nguyễn Văn Vinh (thôn Bình Yên, xã Phước Ninh) có 4.000m2 vừa chuyển qua trồng bưởi da xanh nhờ sự hỗ trợ của địa phương. Trước đây, vì không chủ động được nước tưới nên diện tích này ông Vinh trồng keo, thu hoạch được 5 mùa, mỗi mùa chỉ được khoảng 20 triệu đồng. 

Nhờ chủ động đầu tư và hỗ trợ ban đầu của Nhà nước, ông Vinh cải tạo lại vườn, xây dựng tường rào, cổng, chuồng trại, giếng nước, hệ thống tưới tự động và trồng hơn 200 cây bưởi. Đến nay, bưởi đã được gần 2 năm tuổi, sinh trưởng và phát triển tốt.

"Từ thời xưa, làng đã trồng cây ăn quả rồi, nhưng trồng xen với nhau, rồi bán cho những người thương lái đi đường sông xuôi về đồng bằng. Về sau trái cây miền Nam ra nhiều nên ít thương lái lên mua, rồi chúng tôi chuyển qua trồng keo, trồng rau... Nay thị trường cần trái cây bản địa sạch và chính quyền cũng khuyến khích nên chúng tôi trồng lại như nghề của ông bà trước đây" - ông Vinh chia sẻ.

Định hình làng nghề trồng cây ăn quả

Theo UBND xã Phước Ninh, Bình Yên là thôn trung tâm của xã, có 257 hộ với 1.150 nhân khẩu sống chủ yếu bằng nghề nông trên diện tích đất trồng trọt khoảng 105,8ha.

Tuy nhiên, Bình Yên chỉ có một công trình thủy lợi nhỏ, chỉ cung cấp nước cho 10ha diện tích đất trồng lúa. Chính vì sản xuất trồng trọt phần lớn phụ thuộc vào nước trời nên khi tình trạng nắng hạn kéo dài thì năng suất các loại cây trồng đạt thấp. 

Ông Trương Ngọc Vũ - Chủ tịch UBND xã Phước Ninh cho biết, những năm gần đây được sự hỗ trợ từ các chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, đời sống người dân trong thôn được nâng lên, kinh tế hộ gia đình phát triển, các dự án phát triển sản xuất được Nhà nước quan tâm hỗ trợ.

Cùng với sự hỗ trợ của Nhà nước, nhiều hộ gia đình đầu tư xây dựng các công trình thủy lợi như giếng đào, giếng khoan lấy mạch nước ngầm tại chỗ phục vụ sinh hoạt, sản xuất. 

[VIDEO] - Làng nghề trồng cây ăn quả Bình Yên nhìn từ trên cao:

"Khi chủ động được nước tưới, nhiều hộ dân cải tạo lại vườn và chuyển sang trồng cây ăn trái quy mô diện tích hơn 24ha, tập trung vào các loại cây ăn quả có giá trị kinh tế cao như bưởi trụ, sầu riêng, ổi, mít Thái...

Hiện nay, Bình Yên đã có 73 hộ tham gia mô hình trồng cây ăn quả, chiếm 28,4% tổng số hộ của thôn. Vừa qua, chúng tôi đã làm hồ sơ gửi lên cấp trên công nhận làng nghề trồng cây ăn quả Bình Yên" - ông Vũ cho biết thêm.

Theo ông Nguyễn Chí Tùng - Phó Chủ tịch UBND huyện Nông Sơn, UBND huyện đã ban hành quyết định phê duyệt phương án bảo vệ môi trường "làng nghề trồng cây ăn quả Bình Yên" tại xã Phước Ninh. Đây là cơ sở để trình cấp tỉnh công nhận làng nghề.

"Những năm qua, việc cải tạo vườn tạp, phát triển nghề trồng cây ăn quả của người dân thôn Bình Yên được địa phương lồng ghép hỗ trợ từ nhiều nguồn, trong đó có chương trình nông thôn mới, Nghị quyết 35 của HĐND tỉnh về cơ chế hỗ trợ phát triển kinh tế vườn, kinh tế trang trại. Đặc biệt, huyện Nông Sơn cũng có Nghị quyết 57 về phát triển kinh tế vườn gắn với thu hút du lịch. Nhờ đó, Bình Yên đã có sự chuyển động rõ rệt về nông thôn mới, nhất là mô hình trồng cây ăn quả" - ông Tùng nói.