Theo Phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) huyện Tiên Phước, chủ nhân của sản phẩm Rượu vang lòn bon Tiên Phước là Hợp tác xã (HTX) Dịch vụ nông nghiệp, chế biến và kinh doanh tổng hợp Phước Tuyên (thị trấn Tiên Kỳ, huyện Tiên Phước). HTX này với sự đam mê của các thành viên sáng lập sau nhiều năm mày mò nghiên cứu, tích luỹ kinh nghiệm nhiều đời để lại để sản xuất ra một loại rượu vang được lên men tự nhiên của trái lòn bon - một sản vật đặc trưng của Tiên Phước. Đặc biệt, qua các bước và quy trình kiểm tra, giám sát chặt chẽ, đảm bảo yêu cầu chất lượng và an toàn thực phẩm, năm 2019, UBND tỉnh Quảng Nam đã cấp giấy chứng nhận đây là sản phẩm OCOP đạt tiêu chuẩn 3 sao của huyện Tiên Phước. Kể từ đó, Rượu vang lòn bon này không ngừng vươn ra các thị trường tại địa phương và các khu vực lân cận. Hiện sản phẩm tiếp tục được đăng tải, quảng bá trên các sàn giao dịch thương mại điện tử cũng như có mặt tại các nhà hàng, cửa hàng và siêu thị ở Đà Nẵng, Tam Kỳ, Tiên Phước, Hội An…

Thông tin về sản phẩm độc đáo này, ông Tống Phước Thuần, thành viên HTX Dịch vụ nông nghiệp, chế biến và kinh doanh tổng hợp Phước Tuyên khẳng định: “Rượu vang lòn bon của HTX Phước Tuyên là sản phẩm hữu cơ được chứng nhận theo tiêu chuẩn TCVN11041-1:2017 và TCVN11041-2:2017. Đây cũng là sản phẩm đặc sản, đặc trưng của quê hương Tiên Phước (Quảng Nam), có rất nhiều ưu điểm vừa là sản phẩm sạch, đảm bảo an toàn thực phẩm, thơm, ngon rất đặc biệt, được chế biến theo phương thức thủ công truyền thống lên men tự nhiên, không qua chưng cất, không có chất bảo quản mà được bảo quản trong thùng gỗ sồi ở nhiệt độ và độ ẩm thích hợp, được kiểm soát bằng các thiết bị hiện đại.

Ông Tống Phước Thuần và sản phẩm Rượu vang lòn bon hữu cơ của HTX Dịch vụ nông nghiệp, chế biến và kinh doanh tổng hợp Phước Tuyên

Cũng theo ông Thuần, để có đủ nguyên liệu là trái lòn bon phục vụ sản xuất, nhiều năm qua, HTX Dịch vụ nông nghiệp, chế biến và kinh doanh tổng hợp Phước Tuyên đã chú trọng liên kết với các chủ vườn, tiến hành ký kết hợp tác thu mua bao tiêu sản phẩm của 50 hộ dân ở các xã Tiên Châu, Tiên Kỳ, Tiên Mỹ, Tiên Cảnh và Tiên Lãnh. Thông qua hợp đồng liên kết này, phía các chủ vườn ngoài việc được HTX Phước Tuyên phối hợp với các cơ quan chứng năng của huyện và tỉnh thường xuyên tổ chức các khoá tập huấn, tăng cường tư vấn, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, bón phân cây lòn bon đảm bảo chất lượng thì các chủ vườn phải cam kết sản xuất cây lòn bon đảm bảo tiêu chuẩn an toàn thực phẩm. “Qua quá trình hợp tác, từ việc liên kết ban đầu với 50 hộ/10ha lòn bon trong năm 2019 - 2020, đến nay, HTX đã tiếp tục mở rộng ký kết lên 75 hộ dân và tăng diện tích lên 15ha. Trong đó, ngoài diện tích liên kết sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn thực phẩm 13 ha, HTX còn xây dựng mô hình sản xuất lòn bon hữu cơ với diện tích là 2 ha tại Thôn 1, xã Tiên Lãnh; đồng thời thực hiện chế biến thành Rượu vang lòn bon hữu cơ và được cấp chứng nhận TCVN11041-1:2017” -  ông Tống Phước Thuần cho biết thêm.

Chia sẻ thêm về quy trình sản xuất Rượu vang lòn bon hữu cơ của đơn vị, ông Tống Phước Tuấn - Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp, chế biến và kinh doanh tổng hợp Phước Tuyên thông tin: Trái lòn bon khi thu hoạch tại vườn về được tách ra thành 03 phần: vỏ, cơm và hạt. Sau đó vỏ được ủ thành phân vi sinh hữu cơ để bón lại cây, còn cơm được ủ lên men thành rượu vang lòn bon và hạt được chọn lọc đưa đi gieo ươm thành cây con để tái đầu tư phát triển diện tích. Riêng với cơm lòn bon ủ lên men thành rượu, trước khi đưa vào chế biến đã được phân tích kiểm nghiệm đảm bảo các chỉ tiêu an toàn thực phẩm. Rượu vang lòn bon sau khi thành phẩm cũng được đưa đi phân tích đảm bảo các chỉ tiêu theo quy định và được đơn vị sản xuất đăng ký tiêu chuẩn chất lượng cơ sở đảm bảo theo quy định QCVN 6-3:2010 của Bộ Y tế.

“Liên tục trong những năm qua, HTX Phước Tuyên luôn luôn chú trọng công tác xúc tiến thị trường, quảng bá, giới thiệu để tìm kiếm khách hàng tiêu thụ sản phẩm Rượu vang lòn bon cao cấp được sản xuất từ trái lòn bon hữu cơ, được chứng nhận theo tiêu chuẩn TCVN11041-1:2017 và TCVN11041-2:2017. Ngoài tra, HTX cũng chú trọng đổi mới bao bì, mẫu mã sản phẩm, tiếp tục tham gia các diễn đàn hội chợ, triển lãm và đã giành được những thắng lợi cơ bản trong việc tiếp cận các phân khúc thị trường để tiêu thụ sản phẩm, từ đó doanh thu mỗi năm được nâng lên”, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp, chế biến và kinh doanh tổng hợp Phước Tuyên - ông Tống Phước Tuấn cho biết thêm.

Ngoài giá trị dinh dưỡng, Rượu vang lòn bon của HTX Phước Tuyên còn thể hiện tính văn hóa truyền thống đặc thù riêng có của vùng quê Tiên Phước (Quảng Nam). Theo các cụ cao tuổi tại Tiên Phước, cây và trái lòn bon là sản phẩm “tiến vua” ngày xưa và đã đi vào truyền thuyết của văn hóa Việt Nam, đó là câu chuyện truyền thuyết về “Nam Trân - trái quý phương nam” và đã đi vào văn học nghệ thuật thơ ca với nhiều bài viết về cây, trái lòn bon. Tuy nhiên, vượt qua ý niệm và lời truyền trong dân gian, hiện sản phẩm Rượu vang lòn bon xứ Tuyên đang tiếp tục được HTX Phước Tuyên mở rộng quy mô sản xuất 10.000 sản phẩm/năm và từng bước khẳng định là một sản phẩm đặc trưng của vùng quê giàu truyền thống văn hoá xứ Quảng Nam./.