Chuyện già Đinh Văn Nở và vườn quế 5.000 gốc

Dù là tháng 5, hoa quế đã thôi nở rộ nhưng mùi hương quế vẫn phảng phất trong cái gió hè mát lạnh của miền núi.

Vườn quế cùa già Nở cách ngọn Ngọc Dơn (Nam Trà My) chừng 60km. Già Nở nhớ như in hồi những năm 1971 - 1972, đồng bào trồng rất nhiều quế trên núi Ngọc Dơn. Giặc Mỹ ném bom càn phá nguyên cả đồi quế. Người trong làng đau lòng, xót xa nhìn những gốc quế nằm chỏng chơ, nhựa quế (tức tinh dầu quế) ứa ra từ những thân cây như dòng nước mắt...

Già Nở kể: "Hồi nớ quế Trà My mình có giá lắm, mế (mẹ) tôi còn kể bà con trong làng mỗi lần cõng quế xuống thị trấn bán đổi lấy được cả một con trâu. Nhà nào không đổi trâu thì đổi lấy xoong nồi, gạo muối, rựa cuốc, quần áo về mà dùng..."

Ngôi nhà gỗ cũ mèm nằm lọt thỏm giữa rừng quế đã gắn bó với già Nở hơn 50 năm nay. Hồi còn trai tráng, già Nở làm phu bốc vác hàng ở Công ty Thương nghiệp Trà My, gia tài có được là năm chục ngàn. Già Nở đã dùng hết số tiền đó mua mấy lon hạt quế về gieo ươm. Mỗi cây quế lớn lên đều được tự tay ông và vợ con chăm sóc kỹ càng.

Vườn quế lớn nhanh, xanh tốt và trưởng thành như chính các con già Nở. Đứa lớn ra trường làm trong ngành y tế, hai đứa giáo viên, đứa út làm nghề tự do. Đám quế trong vườn nhà là tài sản mà già Nở đã chắc chiu, gìn giữ và không muốn bán đi.

Đã mấy chục năm nay, cứ vào tháng 10 âm lịch, già Nở lại ra vườn nhặt hoa quế già chín rụng bán lấy tiền trang trải cuộc sống. Có năm được mùa, già Nở nhặt được hơn 300 lon hạt. Mừng lắm, già đem bán cho các vườn ươm và các hộ dân vùng lân cận, lòng luôn monng họ tiếp tục nhân giống quế này.

Mấy năm trước giá hạt quế chừng vài chục ngàn/1 lon, bán còn lại bao nhiêu thì già mang về tự ươm vì vậy vườn quế trong nhà năm nào cũng tăng cây mới. Năm nay, giá hạt quế là 100.000 đồng/1lon. Già Nở chỉ nhặt hạt đem bán còn cây quế trong vườn thì cây nào già, dầu đã đượm lắm ông mới khai thác. Hiện nay, giá vỏ quế khô là 80.000 đồng/1kg, mỗi cây quế đến kỳ khai thác thì đạt gần1 tạ vỏ. Vườn quế già Nở đã nhiều người đến dạm hỏi mua nhưng già chưa muốn bán.

Vừa mở ống nước mát lạnh chảy từ trên núi xuống cho chúng tôi rửa mặt, già Nở vừa kể: "Quế Trà My mình nhiều dầu lắm, có vị thơm, cay, ngọt, cây quế không mọc lên thẳng tắp như quế bắc. Quế mình ưa sáng, ưa nắng nên trồng phải có nắng quế mới lớn nhanh được. Các con tui cũng bảo về dưới sống cho có điều kiện đầy đủ hơn mà tui quen cái chân, cái mắt rồi. Mở mắt ra là phải nhìn thấy quế. Ngày mô cũng đi dạo ngoài vườn quế mấy bận mới về ngủ được. Tui sợ bỏ quế lại nó sẽ buồn lắm..."